İran’ın Ortadoğu’daki oyun arkadaşları – Güya Aydın (Gouya Roshan)


İran’ın Stratejik Destekleri ve Bölgedeki Durum

İran rejimi, son otuz yıldır kendi stratejik amaçları ve karşılaştığı tehditler yüzünden bazı gruplara ve ülkelere askeri ve ekonomik destek veriyor. Ama bu yardımların, gençlerin işsiz, halkın büyük kısmının ise yoksullukla boğuştuğu bir zamanda yapılması gerçekten düşündürücü.

Rejim, dini duyguları yükselterek “hakkın batıla karşı savaşı” sloganıyla radikal gençleri İsrail’e karşı savaşmaları için Lübnan’a gönderiyor. Mahmud Ahmedinejad, İran halkının parasını (“beytülmal” dediği) sınırsızca ve hesabını vermeden Lübnan’daki Hizbullah’a aktarıyor. Örneğin, İsrail’in Lübnan’a yaptığı bombardımandan sonra yıkılan evlerin yeniden inşasını üstlenmesi bu desteklerin en bariz örneği.

Devrim Muhafızları Komutanı Seyit Yahya Safavi, 33 gün boyunca Hizbullah gençlerinin İsrail’in Merkava tanklarını nasıl imha ettikleriyle gurur duyduğunu söylüyor. Ahmedinejad ise Hasan Nasrallah ve Lübnan halkıyla beraber olduğunu ve onlara her türlü yardımı yapmaya hazır olduğunu ifade ediyor.

Tam bu sırada Batılı ülkeler, İran’ı nükleer çalışmaları yüzünden sert şekilde eleştiriyor ve ağır yaptırımlar uygulamak için ellerinden geleni yapıyorlar. Bu baskıların, rejim değişikliğine yol açsa bile İran halkının haklarının daha fazla ihlal edilmesine neden olacağını üzülerek belirtmek gerekiyor.

Filistin Meselesi

İran rejimi Filistin’i destekliyor gibi görünse de, bu desteğin Filistin halkına doğrudan yardım olduğunu söylemek zor. Çünkü bu desteklerin büyük kısmı, dünyanın birçok yerinde terör örgütü olarak kabul edilen Hamas’a gidiyor. Onlardan bir kısmı ise, İsrail’e karşı savaşta cesaret gösteren Filistin halkına takdir olarak ayrılıyor.

Yaser Arafat’ın ölümünden sonra Filistin’de sorunlar büyüdü, iç çekişmeler arttı. Ahmedinejad’ın iktidarı ise bu ülkeye uygulanan yaptırımların artmasında önemli rol oynadı. Bu durum, İran’ın dostluktan çok kendi çıkarlarını düşündüğünü ortaya koyuyor.

Irak ve İran

Irak, İran’ın komşusu ve aralarında derin bağlar var. İran rejimi, Irak’taki Şii gruplara ve Kürdistan bölgesine açık destek veriyor. Amerika’nın Irak’a müdahalesinden önce İran Kürdistanı ile Irak Kürdistanı arasında sınır hemen hemen yok gibiydi.

İran’a muhalif Kürt örgütleri Irak Kürdistanı’nda bulunurken, İran da istihbarat faaliyetlerini orada rahatça yürütüyordu. Amerikan askerleri ve güvenlik birimleri de aynı bölgede aktifti; İran istihbaratı ile ilginç bir yakınlıkları vardı.

Suriye ile İlişkiler

Suriye, İran pasaportuna vize istemeyen nadir ülkelerden biri. Hatta “ikinci İran” diyebiliriz. İran’ın milli otomobili Samand, burada “Şam” adıyla üretiliyor. İran riyali de Suriye’de kullanılıyor.

Bu yakın ilişki o kadar ilerledi ki, BM tarafından siyasi mülteci kabul edilen ve İran’da idamla yargılanan muhalifler bile Suriye tarafından İran’a iade ediliyor.

Güya Aydın

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ortadoğu’nun Binbir Yüzlü Adamı

Resim
  Ortadoğu’nun Binbir Yüzlü Adamı Recep Tayyip Erdoğan ve Çağdaş Dünyada Katmanlı İktidar Siyaseti Üzerine Bir Analiz  Siyasetin karmaşık ve çok katmanlı dünyasında bazen öyle figürler belirir ki, onları alışılmış tanımlara sığdırmak mümkün değildir; bir kelimeyle ya da tek bir özelliğiyle anlatılamayacak şahsiyetlerdir bunlar. Recep Tayyip Erdoğan da hiç kuşkusuz bu figürlerden biridir, binbir maskesi, rolü ve taktiği olan bir adam. O sadece bir siyasetçi değil, aynı zamanda iktidar sahnesinin usta bir rejisörüdür; sahneyi kurar, rolleri değiştirir ve görünüşte kimseyi incitmeden, taşları sessizce yerinden oynatır. Kimi için halkın sesi ve yoksulların kurtarıcı lideridir; kimine göre ise çağımızın en kurnaz siyasi figürüdür. Erdoğan, siyasi kariyerine reformist, halkçı ve dindar kesimlere yakın bir profil çizerek başladı. Ekonomiyi toparladı, Batı’ya gülümsedi, NATO ile ittifakı sürdürdü ve Avrupa Birliği hayalini canlı tuttu. Ancak bu yüz zamanla değişti. Maskenin altından y...
Devamı

Filistin: Bitmeyen Bir Suç ve Gömülmüş Vicdanlar

Resim
Filistin: Bitmeyen Bir Suç ve Gömülmüş Vicdanlar Sessizlik, bir suç ortaklığıdır Bu çok bölümlü yazı dizisinde, sizi bazı kritik noktalara dikkat çekmek istiyorum: Siyasi partilerin, devletlerin ve küresel aktörlerin nasıl kasıtlı bir kayıtsızlık ve eylemsizlikle Filistin halkını ölüme sürüklediğini birlikte göreceğiz. Karşımızdaki mesele yalnızca siyasi bir sorun değil. Filistin’de yaşananlar, açıkça ahlaki bir çöküşün ve küresel vicdanın iflasının göstergesidir. Şimdi kendimize şu soruyu sormanın zamanı geldi: Neden Filistin artık bir siyasi mesele değil? Çünkü siyaset çoktan bu alandan çekildi ve yerini kayıtsızlığa, çıkarcılığa ve ikiyüzlülüğe bıraktı. Filistin artık siyasî bir mesele değil, sadece bir toplu mezardır. Diplomatik gülümsemeler, anlamsız toplantılar ve insan hakları örgütlerinin utanç verici sessizliğiyle nedeniyle her gün üzerine daha fazla toprak atılıyor. Ama bu toprak kan kokuyor. Yanmış çocuk etinin kokusu, titreyen bir annenin elindeki kuru ekmeğin kokusu ve ald...
Devamı

Tanıma mı, Yoksa Kanlı Elleri Yıkamak mı?

Resim
Tanıma mı, Yoksa Kanlı Elleri Yıkamak mı? Yetmiş yıldan fazladır, Filistinliler yalnızca işgal ve soykırıma değil, aynı zamanda dünyanın örgütlü kayıtsızlığına da maruz kalıyorlar. Batılı ülkeler, Avrupa’dan Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne kadar, maddi ya da personel desteği sunmak yerine sessiz kaldılar ya da dolaylı olarak bu suçlara, kimi zaman silah satışıyla kimi zaman İsrail’e diplomatik destek vererek, ortak oldular. Başka bir deyişle, bunca yıl boyunca Filistin’e ne mali ne de insani yardımda bulundular; yalnızca seyirci oldular. Ama bugün, Donald Trump ile kişisel rekabetler ve siyasi oyunlar yüzünden, birdenbire bazı ülkeler “Biz Filistin’i tanıyoruz” diyorlar. Benim sorum şu: Bütün o katliamlar ve kanlı sahneler yaşanırken siz neredeydiniz? Şimdi ne değişti? Filistinlilere ne gibi bir faydanız olacak? Daha açık sorayım: Amacınız ne? Çünkü bu, ciddi bir adım olmaktan çok, bir medya manevrasıdır. İşgalin ve soykırımın doğası değişmedi. Ablukalar sürüyor, evler yıkılıy...
Devamı