İran’ın Irak Kürdistan bölgesindeki nüfuzu – Güya Aydın (Gouya Roshan)


İran’ın Irak Kürdistan bölgesindeki nüfuzu 


1979 yılındaki İran devrimi ve İran-Irak savaşının başlangıcından sonra, Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin önemi İran için daha da artmış oldu. Kurulan diyalog neticesinde, Yurtseverler Birliği savaş esnasında birçok aşamada İran askeri güçlerine yardım ve destek verdi. Talabani ve Kürtler, İran-Irak savaşının sürdürülmesi kapsamında İran’a çeşitli alanlarda destek sağladılar ve böylece Saddam’a Halepçe katliamı için bir bahane vermiş oldular.

Ancak bu süreçte önemli noktalardan biri, Amerika’nın Talabani üzerinden Irak iç ve dış siyasetindeki rolünün fark edilmemiş olmasıdır. 1994 yılında Irak Kürdistan Demokrat Partisi ile Yurtseverler Birliği arasında büyük bir iç çatışma yaşandı. Çatışmalarda Irak hükümeti, Kürdistan Demokrat Partisi’ni desteklerken İran ise Yurtseverler Birliği’ne destek verdi.

Bu süreçte İran sistemi, Irak’ın kuzeydoğusunda (Talabani’nin bölgesi sayılan Süleymaniye ve çevresindeki şehirler) büyük bir nüfuza sahip oldu. Öyle ki, Irak Kürdistan Demokrat Partisi yetkililerinden biri, bu bölgede İran sistemine muhalif yüzlerce örgüt yetkilisinin terör edildiğini belirterek olayın vahametine dikkat çekiyordu.

1988 yılında iki örgüt lideri, Mesut Barzani ve Celal Talabani arasında Washington’da bir barış antlaşması imzalandı. 2003 yılında, yani Amerika’nın askeri operasyonundan sonra, bölgedeki etkileri sınırlı olsa da, taraflar anlaşmazlıklarını bir kenara bırakmayı tercih ettiler.

Irak Kürt halkının, “kardeş kanının dökülmesine yol açan savaşı” kolayca unutmayacakları inkar edilemez bir gerçektir.

İran, Amerika’nın operasyonundan önce Irak Kürdistan Demokrat Partisi’nin yönetimindeki bölgede istihbarat üslerini yerleştirememişti. Ancak Amerika operasyonundan sonra Erbil, Duhok ve çevresindeki bölgelere de üslerini kurma imkânı buldu.

Her ne kadar Amerika askeri olarak yenilmemiş olsa da, siyasi açıdan Irak’ta yenilgiye uğradığını söylemek mümkündür. Zira İran, Kürdistan’daki hedeflerine kolayca ulaşmıştır.

Amerikan güçlerinin açıklamalarına göre İran, bir taraftan Irak’ta istikrarsızlık yaratmaya çalışırken, diğer yandan Irak yetkilileri ve Cumhurbaşkanı ile dostluk anlaşmaları imzalamaktadır. Aynı zamanda Irak içişlerine yoğun şekilde müdahale ederek, ülkede karışıklık ve kargaşaya sebep olmaktadır.

Bunun temel sebebi, İran devriminden sonra Irak’a yerleşen ve İran sistemine muhalif olan örgütler ve gruplardır.

Irak ordusunun, silahsızlandırılmış Halkın Mücahitleri Örgütü üyelerine yönelik saldırısı, İran sistemine muhalif diğer grup ve örgütlere bir uyarı niteliği taşımaktadır. Eğer Birleşmiş Milletler ve ABD bu saldırıları engellemezse, saldırıların ilerleyen süreçte İran sistemine muhalif Kürt örgütlerinin üslerini de kapsaması mümkündür. Zira İran sisteminin Irak içişlerindeki nüfuzu, özellikle Kürdistan bölgesinde, Amerikan askeri güçleri ve CIA’den daha fazladır.

Saygılarımla,
Güya Aydın

Yorumlar

Yorum Gönder

Bu blogdaki popüler yayınlar

Ortadoğu’nun Binbir Yüzlü Adamı

Resim
  Ortadoğu’nun Binbir Yüzlü Adamı Recep Tayyip Erdoğan ve Çağdaş Dünyada Katmanlı İktidar Siyaseti Üzerine Bir Analiz  Siyasetin karmaşık ve çok katmanlı dünyasında bazen öyle figürler belirir ki, onları alışılmış tanımlara sığdırmak mümkün değildir; bir kelimeyle ya da tek bir özelliğiyle anlatılamayacak şahsiyetlerdir bunlar. Recep Tayyip Erdoğan da hiç kuşkusuz bu figürlerden biridir, binbir maskesi, rolü ve taktiği olan bir adam. O sadece bir siyasetçi değil, aynı zamanda iktidar sahnesinin usta bir rejisörüdür; sahneyi kurar, rolleri değiştirir ve görünüşte kimseyi incitmeden, taşları sessizce yerinden oynatır. Kimi için halkın sesi ve yoksulların kurtarıcı lideridir; kimine göre ise çağımızın en kurnaz siyasi figürüdür. Erdoğan, siyasi kariyerine reformist, halkçı ve dindar kesimlere yakın bir profil çizerek başladı. Ekonomiyi toparladı, Batı’ya gülümsedi, NATO ile ittifakı sürdürdü ve Avrupa Birliği hayalini canlı tuttu. Ancak bu yüz zamanla değişti. Maskenin altından y...
Devamı

Filistin: Bitmeyen Bir Suç ve Gömülmüş Vicdanlar

Resim
Filistin: Bitmeyen Bir Suç ve Gömülmüş Vicdanlar Sessizlik, bir suç ortaklığıdır Bu çok bölümlü yazı dizisinde, sizi bazı kritik noktalara dikkat çekmek istiyorum: Siyasi partilerin, devletlerin ve küresel aktörlerin nasıl kasıtlı bir kayıtsızlık ve eylemsizlikle Filistin halkını ölüme sürüklediğini birlikte göreceğiz. Karşımızdaki mesele yalnızca siyasi bir sorun değil. Filistin’de yaşananlar, açıkça ahlaki bir çöküşün ve küresel vicdanın iflasının göstergesidir. Şimdi kendimize şu soruyu sormanın zamanı geldi: Neden Filistin artık bir siyasi mesele değil? Çünkü siyaset çoktan bu alandan çekildi ve yerini kayıtsızlığa, çıkarcılığa ve ikiyüzlülüğe bıraktı. Filistin artık siyasî bir mesele değil, sadece bir toplu mezardır. Diplomatik gülümsemeler, anlamsız toplantılar ve insan hakları örgütlerinin utanç verici sessizliğiyle nedeniyle her gün üzerine daha fazla toprak atılıyor. Ama bu toprak kan kokuyor. Yanmış çocuk etinin kokusu, titreyen bir annenin elindeki kuru ekmeğin kokusu ve ald...
Devamı

Tanıma mı, Yoksa Kanlı Elleri Yıkamak mı?

Resim
Tanıma mı, Yoksa Kanlı Elleri Yıkamak mı? Yetmiş yıldan fazladır, Filistinliler yalnızca işgal ve soykırıma değil, aynı zamanda dünyanın örgütlü kayıtsızlığına da maruz kalıyorlar. Batılı ülkeler, Avrupa’dan Kanada ve Amerika Birleşik Devletleri’ne kadar, maddi ya da personel desteği sunmak yerine sessiz kaldılar ya da dolaylı olarak bu suçlara, kimi zaman silah satışıyla kimi zaman İsrail’e diplomatik destek vererek, ortak oldular. Başka bir deyişle, bunca yıl boyunca Filistin’e ne mali ne de insani yardımda bulundular; yalnızca seyirci oldular. Ama bugün, Donald Trump ile kişisel rekabetler ve siyasi oyunlar yüzünden, birdenbire bazı ülkeler “Biz Filistin’i tanıyoruz” diyorlar. Benim sorum şu: Bütün o katliamlar ve kanlı sahneler yaşanırken siz neredeydiniz? Şimdi ne değişti? Filistinlilere ne gibi bir faydanız olacak? Daha açık sorayım: Amacınız ne? Çünkü bu, ciddi bir adım olmaktan çok, bir medya manevrasıdır. İşgalin ve soykırımın doğası değişmedi. Ablukalar sürüyor, evler yıkılıy...
Devamı